Emotionally Focused Therapy (EFT) – relatietherapie

• Relaties raken – hoe je het wendt of keert – altijd beïnvloed wanneer u of uw partner (of andere naaste) een vorm van NAH heeft opgelopen. Want ‘Hersenletsel krijg je niet alleen’, wordt wel vaker gezegd…
  • In de omgang met elkaar moeten nieuwe patronen en rituelen worden gevonden, die recht doen aan de behoeften van u allebei en aan uw leven samen… Die zoektocht is lastig, zeker wanneer persoonlijke verwerkingsprocessen (van degene mèt NAH, maar ook van uw partner of andere naaste) ook nog (druk) gaande zijn. Bovendien kan de emotieregulatie na NAH sowieso veranderd zijn. Zie ook toelichting elders op deze site.
  • Dit brengt een eigen emotionele dynamiek met zich mee… Zoals ook uitgebreid staat beschreven in Hoofdstuk 11 van het Handboek Neuropsychotherapie. Hier zal ik zo goed mogelijk rekening mee houden.
  • …Hoe dan ook kan het zinvol zijn om (elementen van) relatietherapie bij de behandeling te betrekken.

• Nu even los van NAH… Een vorm van relatietherapie die tegenwoordig veel en met succes wordt toegepast is Emotionally Focused Therapy (EFT). EFT is gebaseerd op de hechtingstheorie van Bowlby. Lees hier meer over wat EFT precies is. Samengevat richt EFT zich op:
  • De emoties, die een rol spelen bij liefde en verbinding / hechting binnen de partnerrelatie.
  • De (niet goed werkende) communicatie- en gedragspatronen, die binnen de relatie zijn ontstaan.
  • Hoe de onderlinge verbinding en bereikbaarheid is binnen de relatie.
  • Opzoeken en vinden van de zere plekken van vroeger (qua hechting) en hoe deze nog doorwerken in de huidige partnerrelatie – zie ook link met Schematherapie.
  • Het bouwen aan een veilige basis om moeilijke dingen te kunnen bespreken.
• “Het doel van EFT (…zie meer achtergrondinformatie in het gelinkte artikel van Wagenaar & Quené) is om de emotionele beschikbaarheid tussen partners te verbeteren. Daarbij staat het hechtingsgedrag van de partners centraal: hun behoefte aan veiligheid, vertrouwen en contact, en de obstakels die ze daarin ervaren. De verbeterde hechting wordt bereikt door de emotionele ervaring – binnen de partnerrelatie, in het hier & nu – als focus te nemen”.
• Zie hier een beschrijving voor wie EFT meest geschikt is (en wanneer niet). Via deze organisatie ben ik ook (in de basiscursus) opgeleid in EFT.

• De toepassing van EFT – wanneer de gevolgen van NAH wèl een rol spelen…:
  • NAH en de gevolgen hiervan leiden er vaak toe dat ook de emotionele verbintenis tussen partners hersteld moet worden. Partners beschrijven regelmatig dat ze zich van elkaar vervreemd voelen en dat de veiligheid, vertrouwelijkheid en intimiteit verdwenen zijn.
  • Met EFT worden in 3 fasen veranderingsprocessen in gang gezet: …een voorbeeld…

1. De-escalatiefase: jullie leren het patroon binnen jullie relatie beter herkennen en begrijpen.
   ⇒  Meer specifiek leren jullie hoe de gevolgen van NAH dit interactiepatroon hebben veranderd. …Er is bijv. een patroon van ‘aanklagen’ vs. ‘terugtrekken’ ontstaan onder invloed van een CVA…
   Prikkels (van bijv. de kinderen in huis) werken daardoor snel overspoelend voor u. Of u legt de focus volledig op een zo snel mogelijke terugkeer naar uw werk (“…want er moet toch brood op de plank komen…”). Hierdoor heeft u helaas geen energie meer om aan het gezinsleven deel te nemen. …Dit leidt ertoe dat u zich meer terugtrekt.
   ⇒ Automatisch leidt dit tot ‘protest’ van uw gezonde partner zonder NAH, hoe goed bedoeld dit ook zal zijn.
   ⇒ …En zo versterkt zich – als u niet oppast – een negatieve wisselwerking…
2. Veranderingsfase: jullie benoemen angsten en behoeften binnen het patroon.
   ⇒  ‘Onderhuids’ leidt de situatie sinds het CVA bij u er bijv. toe dat u zich ‘een complete mislukkeling voelt, die niets meer waard is’… Maar wie spreekt zoiets nou graag uit?!? Als u zich hier -tussen alle gedoe door- al bewust van bent geworden … Bovendien zijn de gevolgen van NAH vaak behoorlijk onzichtbaar. En daardoor niet zo gemakkelijk als zodanig te herkennen en te verklaren…
   → Uw onderhuidse gevoel blijkt daarom wel nieuws te zijn voor uw partner! En hierdoor komt uw veranderde gedragspatroon in jullie relatie voor uw partner wel in een ander kader te staan… Dit stimuleert uw partner ertoe om diens onderhuidse gevoel te benoemen. Zo blijkt uw partner vaak het gevoel te hebben ‘er alleen voor te staan’ en zou deze graag weer meer met u willen delen…
   → Zo blijken jullie je kwetsbare gevoelens te ‘beschermen’ met jullie gedrag (d.w.z. het patroon van ‘aanklagen’ – ‘terugtrekken’ en vice versa). Dat dit zo gebeurt, is op zich heel logisch. …Maar dit patroon kan wel z’n eigen leven gaan leiden (het wordt een vicieuze cirkel) en dit zal jullie helaas steeds ‘verder van huis’ brengen. ⇒…De vicieuze cirkel is echter de ‘gezamenlijke vijand’; niet de ander!
3. Consolidatiefase: jullie stappen uit je patroon en leren om hulp, steun & begrip te vragen.
   ⇒  Via het in de vorige fase (naar elkaar) benoemen van jullie onderliggende emoties en hechtingsbehoeften kan er in de derde fase ruimte ontstaan voor het samen bedenken van nieuwe en positieve interactiepatronen.
   D.w.z.: minder eisend & juist kwetsbaar opstellen (i.p.v. ‘aanklagend’); vs. meer open & responsief opstellen (i.p.v. ‘terugtrekkend’).
   Deze nieuwe patronen kunnen dan verder verankerd worden in het dagelijks leven samen.
   

• Zie hier een wetenschappelijk artikel over de toepassing van EFT bij mensen met NAH en hun partners (en ook een reviewartikel, waarin een wetenschappelijke basis voor deze toepassing wordt gelegd).
• Dit systemisch aspect van neuropsychotherapie haakt in op hoe de directe en indirecte gevolgen van NAH kunnen interacteren met uw persoonlijke context (sociaal-maatschappelijk gezien, maar ook spelen karaktereigenschappen een rol – zie beschrijving elders op deze site).
• N.B.: interventies uit m.n. Affect Fobie Therapie komen van pas bij vooral Fase 2. En Oplossingsgerichte Therapie komt van pas bij het in Fase 3 bedenken en verder helpen verankeren van nieuwe en positieve interactiepatronen. Last but not least – en in lijn met ACT – kan het herstellen van de emotionele verbintenis tussen partners bijdragen aan een (ondanks de gevolgen van NAH) waardevol leven…!

• Algemene lees-tip (los van NAH) over het creëren van een veilige hechte relatie: het zelfhulpboek ‘Houd me Vast’ van Sue Johnson, de grondlegster van EFT.

Lees verder: EMDR